Dấu ấn nông, lâm, thủy sản Việt Nam năm 2022

Bộ NN-PTNT cho biết, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản cả năm đạt kỷ lục hơn 53,22 tỷ USD, tăng 9,3% so với năm 2021. Kết quả này giúp xuất khẩu nông lâm – thủy sản Việt Nam vững bước một kỷ lục mới. Đây cũng là năm thặng dư thương mại toàn ngành tăng cao, ước đạt 8,5 tỷ USD, tăng 30% so với năm 2021.

Sự tăng trưởng vượt bậc của nhóm này trước hết là nhờ đóng góp của ngành thủy sản. Theo VASEP, mặc dù chịu tác động của suy thoái kinh tế và chính sách “Không Covid-19” từ thị trường Trung Quốc nhưng đến cuối năm, kim ngạch xuất khẩu thủy sản lần đầu tiên đạt 11 tỷ USD, tăng 23,8% so với cùng kỳ. năm trước. với cùng kỳ năm 2021 và tăng 22,2% so với kế hoạch 9 tỷ USD.

Trong đó, tôm và cá tra là hai ngành hàng có mức tăng trưởng ấn tượng lần lượt là 4,2 tỷ USD và 2,35 tỷ USD, tăng 13 và 70% so với cùng kỳ năm trước.

Với nông sản, không đạt kết quả cao kỷ lục như thủy sản nhưng vẫn có nhiều nông sản bứt phá về doanh số. Trong đó, một số mặt hàng đạt kỷ lục mới như cà phê xuất khẩu gần 4 tỷ USD, gạo 3,49 tỷ USD.

Với cà phê, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường thế giới. Việt Nam là nước sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới và là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai.

EU tiếp tục là thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất với thị phần khoảng 39% tổng lượng xuất khẩu nhờ lợi thế về thuế quan từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Lượng cà phê xuất sang các thị trường khác cũng đạt mức tăng trưởng ấn tượng như Trung Quốc, Nga, Anh, Ấn Độ, 15-116%. Đặc biệt, thị trường Mexico tăng đột biến 52 lần so với cùng kỳ năm 2021.

Gạo – mặt hàng chủ lực – đã gây ấn tượng đầu tiên khi có thương hiệu riêng trên thị trường thế giới sau 20 năm ẩn danh hoặc phải đóng gói dưới thương hiệu của nhà nhập khẩu nước ngoài.

Trong đó, các nhãn hiệu gạo như ST24, ST25, “Vietnam Rice” đã được doanh nghiệp Việt Nam đóng bao bì riêng và đăng ký kiểu dáng quốc tế. Đặc biệt, sản phẩm được bày bán trên kệ siêu thị tại Pháp, EU và Australia.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ – USDA, thị trường này rất ưa chuộng loại gạo thơm, hạt dài như ST25 của Việt Nam. Đây là loại gạo có lượng gạo nhập khẩu vào nước này tăng đột biến trong hai năm qua.

Để gạo chất lượng cao của Việt Nam khẳng định vị thế, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp xây dựng đề án sản xuất bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao vùng ĐBSCL. . Kỳ vọng, sản xuất lúa gạo chất lượng cao không chỉ được ưa chuộng trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu. Hiện gạo Việt Nam cũng đã được xuất khẩu sang 28 quốc gia và vùng lãnh thổ, trải dài khắp các châu lục, nổi bật nhất là châu Á và châu Âu.

Ngoài hai loại nông sản trên, Nửa cuối năm, hoạt động xuất khẩu trái cây của Việt Nam cũng bớt căng thẳng hơn khi thị trường có nhiều thông tin tích cực.

Trong tháng 11, ngành này có nhiều sự kiện đáng nhớ như việc Tổng cục Hải quan Trung Quốc ký Nghị định thư về xuất khẩu khoai lang, xuất khẩu yến sào (yến sào) từ Việt Nam sang Trung Quốc. Như vậy, khoai lang và yến sào sẽ là mặt hàng nông sản thứ 12 và 13 được xuất khẩu chính thức sang thị trường Trung Quốc.

Hồi tháng 9, Trung Quốc cũng đã ký nghị định thư cho phép xuất khẩu chính ngạch chuối và sầu riêng sang nước này. Sau động thái này, giá chuối và sầu riêng của Việt Nam liên tục tăng. Tháng 10, xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đạt 50 triệu USD, tăng 4.000% so với cùng kỳ năm 2021; chuối đạt 10,5 triệu USD, tăng 77,4%…

Với các thị trường khác, Việt Nam đã hoàn tất thủ tục xuất khẩu xoài và thịt gà sang Hàn Quốc, bưởi và chanh sang New Zealand. Mới đây, bưởi tươi – loại trái cây thứ 7 của Việt Nam được phép nhập khẩu vào thị trường Mỹ.

Cuối tháng 12, Trung Quốc tuyên bố hạ cấp ứng phó với dịch Covid-19, tạm dừng cách ly bắt buộc đối với hành khách nhập cảnh nước này từ ngày 8/1/2023. Động thái tiến tới xóa bỏ chính sách “Không Covid” được Trung Quốc duy trì gần 3 năm , chuyển đến sống chung với dịch. Tín hiệu này giúp Việt Nam có thêm cơ hội xuất khẩu nông lâm thủy sản sang nước này.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đánh giá, năm nay khó khăn nhưng ngành nông nghiệp đã đưa ra các kịch bản, đối sách để tháo gỡ.

Khi giá xăng dầu biến động, ngành nông nghiệp giảm khai thác, tăng sản lượng nuôi trồng để đảm bảo nguồn cung. Chuỗi cung ứng lương thực, thực phẩm toàn cầu bị đứt gãy, ngành nông nghiệp đẩy mạnh xúc tiến thương mại mở rộng thị trường gồm Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU và mới đây là Trung Quốc. Kết quả là, xuất khẩu thủy sản đạt mức cao nhất mọi thời đại.

Tuy nhiên, năm 2023, xuất khẩu nông – lâm – thủy sản cũng có những thách thức. Xung đột Nga – Ukraine sẽ tiếp tục tác động mạnh mẽ đến các nước, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, Bộ NN-PTNT cho biết sẽ xây dựng các giải pháp để đảm bảo đà tăng trưởng và kim ngạch xuất khẩu năm 2023. Trong đó, Bộ sẽ hướng dẫn người dân, doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc việc tuân thủ các quy định về nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, hướng dẫn vùng trồng , kiểm nghiệm, kiểm dịch, quy cách bao gói, chất lượng, chủng loại nông sản; đăng ký mã cơ sở đóng gói, mã số doanh nghiệp.

Bộ NN-PTNT cũng sẽ tập trung nâng cao chất lượng quản lý quy trình sản xuất, chế biến… Cơ quan này cũng đẩy mạnh phát triển thị trường, tháo gỡ rào cản, thông suốt hàng hóa. Các mặt hàng nông, lâm, thủy sản tham gia xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ, Trung Quốc, khắc phục tình trạng ùn tắc hàng hóa xảy ra tại các khu vực cửa khẩu…

Thị Hà